Overal in Europa worden verhitte discussies gevoerd over een dreigend energietekort. Eén ding valt op: het gaat bijna altijd over het energieaanbod. Over hoe we meer stroom kunnen opwekken om aan de groeiende vraag te voldoen. Maar ligt het werkelijke probleem niet ergens anders?
Om de kloof tussen de energievraag en het energieaanbod te dichten, moet de discussie niet gaan over het opwekken van nog méér energie, maar over het beter reguleren van het gebruik ervan thuis, door de consumenten.
Groene energie: kunnen we genoegen nemen?
Hernieuwbare, groene energie is een hot topic. Logisch, want het is niet alleen milieuvriendelijk, maar ook nog eens spotgoedkoop! Zonnepanelen heb je na zeven of acht jaar terugverdiend, grote windmolens zelfs sneller. Uiteindelijk blijven alleen de onderhoudskosten over. De grondstof zelf – of het nu zon of wind is – krijg je gratis en voor niets. Eén probleem met die groene energie: we kunnen het niet aan- en uitzetten zoals bijvoorbeeld een kerncentrale.
Meestal kunnen we heel goed in ons energieverbruik voorzien. Soms moeten we onze windmolens zelfs even stopzetten omdat ze voor tevéél energie zorgen en negatieve elektriciteitsprijzen creëren. Maar af en toe, op donkere en/of windstille dagen, verbruiken we meer dan onze zonnepanelen en windmolens produceren en komen we juist in de problemen.
Extra energiecapaciteit voor ‘donkere dagen’
De discussie over energiebevoorradingszekerheid (de garantie dat we nooit zonder energie komen te zitten) die de grote energieproducenten graag aanwakkeren, draait om het zogenaamde “capacity remuneration mechanism”. Simpel gezegd, energiebedrijven verdienen geld aan het paraat hebben van extra capaciteiten om energie op te leveren. Dat geld komt dus onder meer van subsidies waar wij aan meebetalen.
De vraag is: moeten we energiebronnen als gascentrales – die volledig uit de markt zijn geprijsd door de veel goedkopere hernieuwbare energiebronnen – subsidiëren, ook al hebben we ze maar een beperkt aantal dagen per jaar nodig? Het komt er namelijk op neer dat we betalen aan de mogelijkheid om misschien, eventueel, in geval van nood een extra voorziening te hebben die we in het meest gunstige geval dus niet eens zullen inzetten.
Slimme verkeersregelaars in slimme huizen
Een interessante discussie vooral gericht op het energieaanbod, terwijl de sleutel in deze gedigitaliseerde tijden bij de energievraag ligt. Dus bij de consument, niet bij de producent.
Ongeveer 40% van alle elektriciteitsverbruik is voor de rekening van de consument, de overige 60% wordt door bedrijven verbruikt. De industrie reguleert haar energieverbruik al door installaties uit te schakelen als er te weinig stroom voorhanden is; door tijdelijk over te stappen op noodplannen en andere maatregelen. Maar er valt ook nog winst te behalen bij de gewone energieverbruiker; bij jou dus.
Op de website van Smappee lezen dat we ons verbruik bij realtime feedback tot 12% kunnen verminderen. Als consumenten daarnaast ook de energievreter in huis vervangen, kunnen besparingen oplopen tot wel 40%. Dit zonder daarvoor met koud water te hoeven douchen of op te warmen bij het kampvuur. Als alle consumenten een steentje bijdragen aan het besparen van energie, kan 16 à 17% van het stroomverbruik geregeld worden.
Hoe regel je energieverbruik in een smart home dan?
Om een eenvoudig voorbeeld te geven van hoe een slimme verkeersregelaar in een smart home het energieverbruik kan sturen. Stel dat de weersvoorspellingen aangeven dat er morgen een dag met weinig zon en wind aan zit te komen. Vandaag is daarentegen wel een winderige dag; de windmolens produceren zoveel energie dat ze stilgelegd moeten worden om een overschot te vermijden. Een slimme koelkast krijgt dan het signaal om volle bak te koelen nu de stroom overvloedig en goedkoop is. Zo hoeft de koelkast morgen niet aan te slaan.
Planeet én portefeuille
In plaats van energie te moeten bij produceren, nemen consumenten dus ‘watts’ weg. In tegenstelling tot het stroomaanbod kan de stroomvraag namelijk wél beïnvloed worden. Meer energie geproduceerd dan je verbruikt? Klik, de zwembadpomp slaat aan. 1000 watt teveel? Hop, de elektrische auto wordt geladen. Supereenvoudig en dankzij nieuwe technologie ook binnen handbereik.
Bedrijven en fabrikanten worden al langer vergoed voor dit soort flexibel verbruik. Bewustwording zorgt nu ook bij consumenten voor een financieel voordeel op de factuur. Natuurlijk doe je dit voor een betere toekomst voor je kinderen. Maar planeet én portefeuille hoeven elkaar toch niet uit te sluiten?
Verandering begint bij de consument
De oplossing lijkt gemakkelijk, maar vraagt om een andere manier van denken. De macht die nu vooral ligt bij de energieproducent, moet verschuiven naar de consument. In een oerconservatieve sector als die van de energie – waar elektriciteitscentrales feitelijk al 200 jaar hetzelfde doen – is er weerstand tegen dingen anders doen. Maar duurzame oplossingen beginnen toch écht bij de consument. We willen toch niet gas- en elektriciteitscentrales blijven subsidiëren die 95 procent van het jaar stof staan te happen?
Verandering begint bij jezelf. Wat doe jij om je energieverbruik slimmer te regelen?
-Deze blogpost is een samenwerking met Smappee-
***
Afbeeldingen: Energiea.nl (Marco van Middelkoop/Hollandse Hoogte), Smappee
