Stap voor stap van het gas af

Hoe je woont, heeft veel impact op het klimaat. Toch is duurzaam wonen voor veel mensen een lastig thema. Zonde, want er liggen volop kansen. Van het gas af is bijvoorbeeld een bekend thema. Dat is inderdaad niet altijd even makkelijk en komt met uitdagingen.

Niet alle gas is hetzelfde

Om te beginnen is niet alle gas aardgas. Aardgas is een fossiele brandstof die bijdraagt aan de opwarming van de aarde. Gas kan echter ook duurzaam zijn: zo kan windenergie worden omgezet in waterstofgas en kan uit rioolslib biogas worden gemaakt. Dit is echter nog niet op grote schaal haalbaar.

De voornemens van de overheid

Op dit moment is rond de 95% van de huizen aangesloten op het gasnet. In 2021 worden enkele wijken aangewezen die van het aardgas af gaan en zullen alle gemeenten met een warmteplan komen. In 2050 moeten alle huizen van het aardgas af zijn. Van het aardgas afkomen hoeft niet in een keer. Dit zijn de stappen naar een aardgasvrij leven.

1-Koken met inductie

Een eerste en heel gemakkelijke optie voor de meeste huishoudens is de aanschaf van een inductiekookplaat. Ongeveer de helft van alle verkochte kookplaten is inmiddels een inductiekookplaat. En dit aantal is groeiende. Koken met inductie is duurzamer en makkelijker dan op gas. De prijs van een goede inductiekookplaat scheelt helemaal niet zoveel van het ‘traditionele’. Daarnaast is de inductiekookplaat het zuinigst van alle elektrische kookplaten. Kijk wel goed wat voor jouw huis de beste inductiekookplaat is en welke eigenschappen handig zijn. 

2-Investeren in goede isolatie

Een tweede, en heel belangrijke stap, is goede isolatie. Veel mensen denken dat hun isolatie goed op orde is, maar in feite is drie op de vier huizen in Nederland slecht geïsoleerd. Dat is zonde, want isolatie is de meest effectieve manier om klimaatverandering te bestrijden en geld te besparen.

Als basisregel kan je ervan uitgaan dat, als je huis van voor 1992 is en er geen grote renovaties zijn gedaan, je nog flinke winst kan halen uit isoleren (zowel financieel als voor het milieu). Een huis van na 1992 nog extra isoleren is minder interessant en is alleen nuttig als je echt klimaatneutraal wilt zijn. Warmtelekken als je brievenbus of de randen langs je ramen dichten kunnen een relatief makkelijke stap zijn om al veel isolatiewinst te behalen. 

3-Duurzaam verwarmen

Op isolatie volgt verwarming: kijk daarvoor welke vorm van verwarming voor jouw huis het meest geschikt is. Vloerverwarming of muurverwarming zijn bijvoorbeeld veelal effectievere manieren om je huis op te warmen dan radiatoren. Verder kan je de afgifte van warmte van je huidige verwarming relatief eenvoudig verbeteren met een radiatorventilator.

Voor duurzaam verwarmen (of duurzame verwarming) is vervolgens de vraag is wat jij zelf kan doen en wat de overheid gaat oppakken. Een van acties om mensen van het aardgas af te helpen is de inzet op warmtenetten. Zeker voor huizen waarbij een warmtepomp lastig is, zijn warmtenetten noodzakelijk om van het gas af te kunnen. Als er daadwerkelijk duurzame energievarianten via het warmtenet worden geleverd, is dit een duurzame optie. In enkele gevallen leveren de warmtenetten echter de fossiele restwarmte van vervuilende industrieën, waardoor dit een minder duurzaam alternatief is. Kijk dus even naar de berichtgeving rond het warmtenet in jouw buurt. 

Wel of geen warmtepomp?

Nog een stapje verder? Met een goede isolatie en een goede verwarming kan je een warmtepomp overwegen. We adviseren deze alleen te nemen als je het huis echt goed hebt kunnen isoleren, wat niet bij alle oude huizen goed mogelijk is. Laat je niet zomaar erin praten om een warmtepomp te installeren.

Schat van tevoren goed in of er genoeg warmte uitkomt voor jouw huis. Je kan testen of dit al geschikt is door bijvoorbeeld je oude CV op 60 graden te zetten. Als dit voldoende warmte geeft en dit is de beoogde temperatuur van je warmtepomp, weet je dat dit met de warmtepomp ook goed gaat. Bespreek goed met een installateur of de warmte afdoende is voor jouw huis. Het beste moment voor de overstap is als je de oude CV sowieso moet vervangen. Als de CV ketel ouder is dan 12 jaar, is dit verstandig om te overwegen. 

Welk type warmtepomp ga je voor?

In veel gevallen is een luchtwarmtepomp de beste optie, maar dat hangt ook sterk van je huis af. Een grondwarmtepomp verbruikt minder stroom, is stiller, en geeft verkoeling in de zomer. Maar een grondwarmtepomp is wel weer een grotere investering. Als je in een huis woont waar het snel koud kan worden, ondanks je isolatie, kan het voordelig zijn om voor een hybride warmtepomp te gaan. Dan ben je alleen nog niet helemaal van het aardgas af. Laat je door een installateur (vrijblijvend) adviseren voor jouw situatie. 

Een warmtepomp verbruikt vrij veel stroom. Uit kostenperspectief is het daarom ook verstandig zonnepanelen te nemen naast de warmtepomp, maar dit is zeker geen must. Denk wel aan het financiële plaatje: qua investering staan zonnepanelen gelijk aan je geld investeren tegen 8% rente.

Voor een warmtepomp en isoleren is er een subsidie beschikbaar, investeringen en zonnepanelen zijn BTW vrij.

Impact op het milieu

De vraag is uiteindelijk wat je nu al zelf kan doen om van het aardgas af te gaan. Dan is het antwoord: neem een elektrisch fornuis en isoleer je huis. Winst voor jou, en bovendien, hier zit de grootste impact voor het milieu. Om je een idee van de orde van grootte te geven bij deze acties: met de isolatie van een gemiddeld hoekhuis kan je 4300 kilo CO2 besparen, met een warmtepomp 600 kilo CO2. In driekwart van de gevallen zijn Nederlandse huizen nog niet goed geïsoleerd, terwijl je dit makkelijk terugverdient. 

Kijk goed naar je eigen situatie

Of het handig is je aansluiting nu al volledig van het aardgas af te halen hangt af van jouw omstandigheden.

• Als er vanuit jouw gemeente plannen aankomen voor een warmtenet of andere voorzieningen, kan je beter nog even wachten en hiervoor gaan. Check bij je gemeente wat deze plannen zijn en of een eventueel warmtenet wel echt duurzame energie levert.  Als het nog onduidelijk is, houd dan het nieuws in de gaten, want het komende jaar zullen gemeenten duidelijkheid moeten geven.
• Als je gemeente geen of nog onduidelijke plannen heeft voor jouw wijk en je wilt toch wat voor het klimaat doen, adviseren wij toch voor een warmtepomp te kiezen. Wij adviseren dit te doen op het moment dat jouw huidige CV is afgeschreven (na cq. 12 jaar). En kijk goed wat voor jouw huis haalbaar is (hybride, lucht of grondwarmtepomp). Een professional kan voor jouw huis adviseren.
• Nog een andere alternatief is te kijken of je met gelijkgezinden gemeenschappelijk een grondwarmtepomp kan betalen. Door dit gemeenschappelijk te doen wordt dit een meer betaalbare optie.

Lees alle stappen over van het gas af gaan in detail door op kennisduurzaamwonen.nl en kijk welke producten of leveranciers voor jou het beste zijn als je duurzamer wilt wonen. 

-eze blogpost is een gastbijdrage van Bart van DuurzaamThuis (eerder Kennisduurzaamwonen.nl)
Afbeelding: Eduardo Pastor via Unsplash